Két nước làm mát: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Bạn đã bao giờ tự hỏi két nước làm mát ô tô được cấu tạo như thế nào và hoạt động ra sao? Hãy cùng Shinwa Pro Garage khám phá câu trả lời trong bài viết này.

1. Két nước làm mát là gì?
2. Cấu tạo
3. Nguyên lý hoạt động
4. Các lỗi hỏng thường gặp
5. Quy trình vệ sinh
6. Kết luận

1. Két nước làm mát là gì?

Két nước ô tô (tiếng Anh – Radiator) có tác dụng hạ nhiệt nước làm mát động cơ ô tô trước khi nước làm mát tham gia vào chu trình làm mát mới. Nhiệm vụ chính của két nước ô tô là giúp nước làm mát đạt được độ lạnh cần thiết để giải nhiệt cho động cơ. Tránh tình trạng nước làm mát bị nóng, sôi.

2. Cấu tạo

2.1. Két nước làm mát

Cấu tạo két nước làm mát gồm những đường ống nhỏ hẹp được sắp xếp xen kẽ với các lá nhôm. Thiết kế này giúp nước làm mát được tản nhiệt nhanh chóng. Tuỳ theo yêu cầu mà mỗi xe sẽ có két nước lớn hay nhỏ.

Có 2 kiểu thiết kế đường ống và lá nhôm trong két nước đó xếp dọc và xếp chéo. Với kiểu xếp dọc từ trên xuống, nước làm mát từ động cơ đi về két nước sẽ chảy từ trên xuống dưới và thoát khỏi két nước để tiếp tục chu trình mới. Với kiểu xếp chéo, nước làm mát sẽ chảy theo dòng chéo từ một phía bên này sang phía đối diện. Hầu hết các dòng xe ô tô đời mới hiện nay đều sử dụng két nước kiểu xếp chéo.

2.2. Nắp két nước làm mát

Nắp két được thiết kế đóng kín để giảm sự hao hụt nước làm mát do bốc hơi. Nắp két nước có 2 van: van áp suất và van chân không. Khi nhiệt độ nước làm mát tăng cao, áp suất trong két nước cũng tăng cao, van áp suất sẽ mở để nước làm mát chảy vào bình nước phụ nhằm giảm áp suất. Khi nhiệt độ nước làm mát thấp, áp suất trong két thấp, van chân không sẽ mở để nước từ bình phụ chảy vào két.

2.3. Van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt có nhiệm giúp điều khiển sự lưu thông của nước làm mát từ động cơ đến két nước ô tô. Khi xe vừa nổ máy, động cơ còn lạnh, van hằng nhiệt sẽ đóng không cho nước làm mát ra két nước để giúp nhiệt độ động cơ tăng lên nhanh chóng. Khi động cơ đã đạt đến nhiệt độ làm việc lý tưởng, van hằng nhiệt sẽ mở để nước làm mát đi vào két nước ô tô, bắt đầu sự luân chuyển nhằm duy trì nhiệt độ ổn định cho động cơ.

2.4. Quạt làm mát

Quạt làm mát có nhiệm vụ tăng sự lưu thông không khí qua két nước ô tô, giúp đẩy nhanh quá trình hạ nhiệt nước làm mát.

2.5. Máy bơm nước

Máy bơm nước giúp bơm đưa nước làm mát từ két nước ô tô vào động cơ, quay trở lại két để hạ nhiệt và rồi tiếp tục tham gia vào chu trình mới.

2.6. Bình nước phụ

Bình nước phụ có nhiệm vụ dự trữ và cung cấp nước làm mát cho két nước nếu mức nước thấp và áp suất két bị thấp.

3. Nguyên lý hoạt động

Khi động cơ ô tô hoạt động liên tục trong buồng đốt, quá trình đốt cháy nhiên liệu sẽ tạo ra ma sát và sinh ra nhiệt lượng lớn. Lúc này, hệ thống làm mát sẽ vận chuyển nước làm mát tuần hoàn xung quanh thân máy và nắp quy lát để hấp thụ và phân tán nhiệt ra khỏi động cơ.

Nước làm mát sau khi bị nóng lên sẽ được đưa trở lại vào két nước ô tô và sau đó phân phối qua các ống nước nhỏ bên trong két nước ô tô. Tại đây, nước được làm mát bởi sức gió từ quạt làm mát và lực cản gió khi xe di chuyển. Khi nước đã được làm nguội, nó sẽ được bơm trở lại vào động cơ nhờ hệ thống bơm nước.

Quá trình này lặp đi lặp lại, đảm bảo việc giảm nhiệt độ cho động cơ thông qua hệ thống tuần hoàn nước làm mát bên trong két nước của ô tô.

4. Các lỗi hỏng thường gặp

4.1. Két nước bị tắt

Két nước bị tắc là một trong các lỗi thường gặp nhất ở két nước ô tô. Cấu tạo đường ống trong két nước ô tô rất nhỏ và hẹp. Sau thời gian dài làm việc, nếu nước làm mát không được thay mới định kỳ hoặc sử dụng loại nước làm mát không phù hợp sẽ khiến đường ống bị đóng cặn bẩn gây tắc nghẹt đường ống. Ảnh hưởng lớn đến sự lưu chuyển của nước làm mát trong két nước nói riêng và cả hệ thống làm mát nói chung.

Bên cạnh đó, việc đường ống két nước bị tắc còn dễ khiến áp suất đường ống tăng cao. Tạo áp lực lớn lên thành ống. Tăng nguy cơ thủng két, rò rỉ nước làm mát.

4.2. Két nước bị thủng, rò rỉ

Khi thấy các dấu hiệu như nước làm mát bị đục, có màu lạ, chứa cặn bẩn, đặc hơn bình thường, hao hụt nhanh,… Thì khả năng cao là két nước làm mát bị thủng. Khi két nước bị thủng, nước làm mát sẽ bị rò rỉ ra ngoài, khiến nước làm mát bị biến chất.

4.3. Két nước bị sôi

Két nước bị sôi là lỗi rất nguy hiểm cần xử lý kịp thời. Có nhiều nguyên nhân khiến két nước bị sôi, trong đó thường gặp là xe ô tô vận hành trong điều kiện khắc nghiệt. Xe bị thiếu nước làm mát (đổ két nước bị thủng rò rỉ, đường ống bị rò rỉ, van hằng nhiệt hỏng không mở van), quạt làm mát trục trặc, máy bơm nước trục trặc,… Ngoài ra còn có nhiều nguyên nhân xuất phát từ động cơ như: hệ thống đánh lửa – bugi bị lỗi, hệ thống nạp nhiên liệu – kim phun bị lỗi, buồng đốt tích quá nhiều muội than,…

4.4. Đường ống bị rò rỉ

Đường ống dẫn nước làm mát lưu chuyển từ két nước vào động cơ và ngược về đa phần làm bằng cao su. Nên sau thời gian dài làm việc đường ống dễ bị chai, giòn gây nứt, thủng.

4.5. Bơm nước trục trặc

Nhờ có máy bơm, nước làm mát mới có thể luân chuyển trong hệ thống làm mát. Do đó khi bơm nước bị trục trặc, nước làm mát sẽ không được luân chuyển đến động cơ hoặc áp suất dòng nước yếu. Đây là một trong các nguyên nhân thường gặp dẫn đến lỗi xe bị nóng máy.

4.6. Quạt làm mát trục trặc

Quạt làm mát là một bộ phận quan trọng trong hệ thống làm mát động cơ. Nếu gặp quạt làm mát gặp trục trặc thì khả năng tản nhiệt nước làm mát của két nước sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

4.7. Van hằng nhiệt hỏng, kẹt

Van hằng nhiệt bị hỏng, kẹt sẽ khiến nước làm mát không thể trở về két nước để luân chuyển ngược lại phục vụ việc giải nhiệt động cơ. Điều này dễ khiến nhiệt độ động cơ tăng cao.

5. Quy trình vệ sinh

5.1. Kích nâng gầm trước xe lên cao

Để súc rửa két nước sẽ cần xả nước qua van bên dưới nên kích gầm đầu xe lên cao sẽ giúp thao tác dễ dàng hơn.

5.2. Mở van xả cho xả hết nước làm mát cũ

Đặt một chậu hứng ở dưới gầm xe, sau đó mở van xả để xả hết nước làm mát cũ trong két ra ngoài, rồi khoá chặt van lại.

5.3. Súc rửa két nước

Mở nắp két nước, đổ dung dịch vệ sinh két nước ô tô chuyên dụng vào. Sau đó bơm nước đầy két, rồi đóng chặt nắp két.

Nổ máy xe và cho xe hoạt động ở chế độ không tải tầm 10 phút. Chờ máy nguội hoàn toàn thì mở van xả bên dưới để xả hết nước bẩn ra ngoài.

Có thể lặp lại bước này bằng nước sạch từ 1 – 3 lần tuỳ theo độ bẩn của két. Nếu nước xả ra quá bẩn nên thực hiện thêm 2 – 3 lần.

5.4. Đổ nước làm mát mới vào

Sau khi súc rửa két nước ô tô, đổ nước làm mát mới vào bình đến nước Full. Lưu ý không đóng nắp bình và cho xe nổ máy tầm 15 phút để xả gió, loại bỏ hết các bọt khí ra ngoài.

Sau đó kiểm tra lại mực nước làm mát, nếu thấy bị rút xuống thấp thì châm thêm cho đầy. Cuối cùng mới khoá chặt nắp bình.

Trong trường hợp bên ngoài két nước bám quá nhiều bụi bẩn. Thì nên tháo cả két nước đưa ra ngoài để xịt rửa, vệ sinh.

6. Kết luận

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về két nước hoặc muốn được tư vấn về việc bảo dưỡng xe. Hãy liên hệ với Shinwa. Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm của Shinwa Pro luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn. Để đảm bảo xe luôn hoạt động trong tình trạng tốt nhất. Quý khách nên mang xe đi bảo dưỡng định kỳ tại Shinwa Pro Garage nhé.

Chúc quý khách hàng một ngày vui vẻ và hạnh phúc

SHINWA PRO GARAGE – CAR CARE CENTER

Địa chỉ: Võ Chí Công – Khuê Đông – Ngũ Hành Sơn – Đà Nẵng.

Điện thoại: 0379 147 896 – 0973 307 896 – 0943 194 896

Email: shinwapro.dn@gmail.com

Website: http://www.shinwapro.vn/